Commentaar: Het is het grote onderwerp van de afgelopen dagen. Na een incident in Parijs – Roubaix waarbij Movistar-professional Francisco Ventoso zich naar verluidt ernstig geblesseerd zou hebben aan een remschijf, verbood de UCI de nieuwe remmen, die pas begin dit jaar waren toegestaan, uit het peloton. Nu is het echter van vitaal belang dat de dialoog rond schijfremmen niet verstomt, want dat zou het fietsen een slechte dienst bewijzen.
Commentaar door Michael Faiss
Francisco Ventoso: Wat is er echt gebeurd?
Door het ongeval en de zware blessure van Francisco Ventoso ging het balletje aan het rollen. Dinsdagavond circuleerde het nieuws dat Ventoso een diepe snee had opgelopen na contact met een remschijf van een ander wiel. Ongeveer 12 uur later bracht Movistar een open brief uit van zijn geblesseerde prof, waarin hij de UCI en de rennersvakbond CPA opriep om het gebruik van schijfremmen te verbieden om de veiligheid van de renners te beschermen. Daarnaast publiceerde de 33-jarige (dramatische) foto's van zijn verwonding en gaf hij voor het eerst meer gedetailleerde informatie over het verloop van het ongeval.
Tot nu toe zo goed. Deze open brief, de foto's en vooral de beschrijving van het ongeval roepen echter meer vragen op dan ze beantwoorden. Ventoso beschrijft de situatie waarin hij zichzelf verwondde als volgt:
“[...] in een pavé-sector verscheurt een massale crash het veld en vallen tal van andere renners. Ik kan op tijd remmen, maar bots voor me op een andere prof, die ook de renners die voor hem gevallen zijn probeert te ontwijken. Ik ben niet gevallen, alleen mijn knie raakte de achterkant van zijn fiets. Ik ga door, maar al snel kijk ik naar mijn been: het doet geen pijn, maar het zit onder het bloed en ik zie het periosteum dat mijn scheenbeen bedekt.”
Deze beschrijving is op zichzelf vrij plausibel. Het bekijken van de foto's van de blessure van Ventoso roept echter een aantal vragen op - helaas kan ik je de foto's niet besparen, omdat ze een belangrijke rol spelen. Niet voor zwakke magen:
Zoals je hier duidelijk kunt zien, zit de wond aan de buitenkant van het linker scheenbeen. Als je nu de informatie van Ventoso volgt over het verloop van het ongeval, moet je je onvermijdelijk afvragen hoe het linkerbeen van de Movistar pro in contact kwam met de remschijf van de man voor hem. Het remsysteem bevindt zich ook aan de linkerkant van het wiel.
Natuurlijk weet iedereen die ooit ernstig is gevallen of gewond is geraakt op een fiets, dat de gebeurtenissen van het ongeval zich vaak slechts vaag herinneren en dat details snel in de war raken. Maar Ventoso stelt expliciet dat hij niet gevallen is – dat moet hij dus nog onthouden. Aangezien er niets aan de hand is met de authenticiteit van de foto's, moet er iets mis zijn met het verhaal van Ventoso.
In zijn brief vertelt de Movistar-professional ook dat Etixx – Quick-Step-professional Nikolas Maes ook geblesseerd raakte door een schijfrem. Maes zelf wilde dit echter niet bevestigen, zo maakte zijn vliegploeg gisteravond bekend: “Nikolas kan dat bevestigen noch weerleggen. Hoe hij geblesseerd is geraakt weet hij niet, want na de val was hij volledig gefocust op het voortzetten van de race. Zittend in de ambulance met Ventoso dacht hij dat een remschijf de oorzaak zou kunnen zijn, maar hij kan dit niet bevestigen. Evenzo kan een ander deel van het wiel of de kasseien de oorzaak van de blessure zijn geweest.”
Begrijp me niet verkeerd: ik wil Francisco Ventoso op dit punt niet beschuldigen van liegen. Ik weet heel goed hoe je je voelt na een val en een blessure als deze en hoe je je wanhopig probeert te herinneren hoe het ongeluk is gebeurd. Ook details vervagen en emoties spelen een rol. Ik wil ook niet uitsluiten dat de oorzaak van de blessure echt een remschijf was. Het gaat mij veel meer om wat volgde en vooral om de reactie van de UCI.
De reactie van de UCI: onwetendheid of blind activisme?
De berichten over de blessure van Ventoso en vooral de open brief zorgden voor opschudding in de wielerwereld. Het was natuurlijk koren op de molens van tal van andere coureurs die voor zo'n scenario hadden gewaarschuwd. Ook de rijdersvakbond CPA voelde zich in het gelijk gesteld en riep de UCI krachtig op om in actie te komen. Binnen slechts 48 uur gaf de wereldbond eindelijk toe aan de druk en verbood schijfremmen voorlopig uit het professionele wielrennen. Opgemerkt moet worden dat er geen officiële bevestiging is dat de wond echt afkomstig is van een remschijf en de verklaringen van Ventoso zijn nogal dubieus. Het zou echter de taak van een wereldvereniging zijn om er serieus en professioneel mee om te gaan en niet te vervallen in activisme.
Ook al krijgt de UCI inmiddels uit vele hoeken applaus voor deze stap, het gedrag van een wereldbond is onwaardig. Want ofwel werden de waarschuwingen van professionals en teams bij voorbaat eigenlijk niet serieus genomen, genegeerd en – veel erger – ze pakten de mogelijke problemen rond de introductie van schijfremmen niet zelf aan. Of men gooit de eigen overtuigingen overboord in blind activisme onder druk van buitenaf en in een sfeer van hysterie. Beide opties zijn een schande voor een vereniging met de macht en verantwoordelijkheid van de UCI.
Het is niet geheel onwaarschijnlijk dat de UCI van deze stap gebruik heeft gemaakt om rust te brengen in de gespannen relatie tussen de bond en de profs. Een overeenkomstige reactie op de oorzaak van de begeleidingsvoertuigen ontbreekt immers al enkele maanden - ondanks de druk van buitenaf.
Waarom schijfremmen een nieuwe kans verdienen in het professionele wielrennen
Voor nu mogen de dagen van schijfremmen in het profpeloton geteld zijn. Het zou nu belangrijk zijn dat de vereniging, de industrie, vertegenwoordigers van de teams en professionals om de tafel gaan zitten en praten over hoe nu verder. Bij correct gebruik kunnen schijfremmen veel meer bijdragen aan de veiligheid van de bestuurder dan dat ze een gevaar voor de gezondheid vormen. Of men het bovengenoemde risico op verwondingen door de remschijven opnieuw evalueert of bijvoorbeeld beschermkappen van carbon ontwikkelt, is een open vraag, maar het zou van groot belang zijn dat het onderwerp verder werd besproken.
In het verleden was het primaire probleem dat er geen echte dialoog was over schijfremmen. Coureurs en teams voelden zich (begrijpelijk) betutteld en onder druk gezet door de bond. De daaropvolgende, soms vergiftigde dialoog maakte vooral één ding duidelijk: je moet de chauffeurs meer tijd geven om met de nieuwe technologie om te gaan en de voordelen ervan te leren kennen. Want één van de argumenten die het peloton keer op keer aanvoert tegen de introductie van schijfremmen is hardnekkig: de kracht van velgremmen zou voldoende zijn, banden kunnen niet meer dan blokkeren. Dit is precies wat laat zien dat veel critici van de nieuwe remmen er zelf nog geen ervaring mee hebben opgedaan, omdat het maximale remvermogen bij het vergelijken van velgremmen versus schijfremmen slechts van secundair belang is.
Veel doorslaggevender zijn twee voordelen die schijfremmen hebben ten opzichte van conventionele racefietsremmen, namelijk een aanzienlijk betere dosering en een vrijwel constant remgedrag ongeacht invloeden van buitenaf. Terwijl de speling tussen het begin van het remeffect en het blokkeren van de band erg klein is bij velgremmen, laten schijfremmen een veel betere modulatie toe die merkbaar beter is voor elke hobbyrijder. Hoeveel valpartijen worden veroorzaakt door remmen? Hoeveel ernstig gewonden zijn er gevallen doordat het achterwiel per ongeluk blokkeerde tijdens een afdaling? Schijfremmen zouden hier een grote bijdrage kunnen leveren aan meer veiligheid. Mits je de coureurs en teams voldoende tijd geeft om ermee om te gaan en je samen met de branche naar oplossingen zoekt om het gevaar van remschijven te minimaliseren. De Britse collega's van GCN hadden het onderwerp vorig jaar al via video behandeld en onder meer ook getest hoe gevaarlijk een remschijf is in vergelijking met aero-spaken - iedereen die Engels spreekt, moet de vermakelijke video minstens één keer bekijken:
Op dit punt wil ik geen hartstochtelijk pleidooi houden over schijfremmen als redding en velgremmen als veiligheidsrisico. Moderne racefietsremmen werken erg goed en hebben zich inmiddels op vele manieren bewezen. Het zou echter jammer en bijna tragisch zijn als de dialoog vanwege dit incident zou worden gestaakt. Bij correct gebruik kunnen schijfremmen een belangrijke bijdrage leveren aan de veiligheid van de bestuurder - maar om dit doel te bereiken, moeten alle betrokken partijen om de tafel gaan zitten en erover praten als volwassenen. Ik hoop het.
Laat een bericht achter