Test Storck E:nario: Wat conventionele extra aandrijvingen niet konden, doet de nog jonge Evation-motor van de Münchense leverancier Fazua het heel goed: racefietsgevoel plus krachtige stuwkracht op de berg met een acceptabel extra gewicht.
Baanbrekende innovaties hebben het leven van racefiets-traditionalisten altijd moeilijk gemaakt. Zelfs grote innovaties zoals het klikpedaal en de remversteller werden aanvankelijk afgeweerd ("Geen van hen nodig"), vervolgens genegeerd en op een gegeven moment stilzwijgend toegeëigend. Met gps-fietscomputers en elektronische versnellingspook was het een soortgelijk verhaal, en ook het tiende, elfde en twaalfde tandwiel kunnen er een liedje over zingen: "Wat is het nut van nog een versnelling nu?", vroegen de traditionalisten keer op keer, maar met dit houding zouden we nog steeds Drive vijfvoudige tandwielen zijn.
Nu breekt er echter een tijdperk aan dat racefietsen meer zou kunnen veranderen dan alles wat hier wordt vermeld. De fietsinnovatie van het begin van de 21e eeuw zou de elektrische ondersteuningsmotor kunnen zijn. Nadat hij eerst alledaagse fietsen en toerfietsen en daarna mountainbikes had ingebouwd, zijn nu de racemachines aan de beurt.
https://www.velomotion.de/2018/10/produktnews-cannondale-synapse-neo-e-rennrad/
https://www.velomotion.de/2018/07/orbea-gain-test-e-bike-rennrad-motor-ebikemotion/
https://www.velomotion.de/2018/08/cube-agree-hybrid-c-62-race-disc-e-rennrad/
https://www.velomotion.de/2018/06/produktnews-focus-paralane²-das-sportliche-e-rennrad/
In eerste instantie leek het erop dat dit niet eens mogelijk was. In 2011 presenteerde Haibike de "EQ Race", een voorseriemodel met een motor van 350 watt en een topsnelheid van 45 km/u. De nieuwe Cannondale Synapse Neo logischer met zijn "Bosch Active"-motor met lage weerstand, die tot 25 km/u ondersteunt - maar de echte lichtheid van wielrennen op de weg kwam niet naar voren tijdens een testrit, niet in de laatste plaats vanwege het relatief hoge voertuiggewicht. Dit wordt uiterlijk bij het overschrijden van de 25 km/u-drempel merkbaar en maakt van de Bosch-racer (zoals elke elektrische fiets) een nogal omslachtig voertuig.
Harmonieus e-racen dankzij Fazua?
Laat de traditionalisten dus maar even opgelucht ademhalen, want een nog jonge aanbieder wil de markt voor sportieve elektrische fietsen stimuleren. "Fa'zua!" klinkt op het kruispunt in Beieren als je niet snel genoeg van de plek komt als het groene licht op groen springt - en Fazua is de naam van de uitvinder van de "Evation"-motor, die een innovatieve oplossing biedt voor extra aandrijving en batterij en aan de zijkant een geheel nieuwe rijervaring gecreëerd.
Zowel de batterij als de aandrijving hebben een behoorlijke odyssee op de fiets gehad. Vroege toerfietsen droegen de accu op de bagagedrager en werden voortgetrokken door een naafmotor in het voorwiel; De combinatie van achternaafmotor en accu op de onderbuis was lange tijd populair – bijvoorbeeld op de eerste E-MTB's. De standaardoplossing voor alledaagse fietsen was de middenmotor met accupakket achter de zitbuis, en tegenwoordig lijkt de combinatie van trapasaandrijving en intube-accu terrein te winnen.
Dit is waar Fazua om de hoek komt kijken. Het in München gevestigde bedrijf verbergt niet alleen de batterij in de onderbuis, maar verpakt ook de motor erin - in een slanke eenheid die volledig kan worden verwijderd. Het enige dat op het frame overblijft, is een conisch tandwiel dat de kracht van de aandrijving overbrengt op de trapas - en natuurlijk de bedieningseenheid op het stuur, waarvan je met twee knoppen de ondersteuningsmodi kunt wijzigen.
Het spreekt voor zich dat deze aandrijfeenheid uiterst compact en licht is. De testfiets weegt precies 3.280 gram, daarbij moet je nog de schakelaar op het stuur en de op het frame gemonteerde versnellingsbak optellen, die volgens de fabrikant een goede kilo weegt. Het lijkt ook duidelijk dat er offers moeten worden gebracht in de vorm van bereik. Met 250 wattuur is de capaciteit van de accu's relatief laag - een uitspraak waar we later nog op terugkomen.
Wat het Fazua-systeem behalve het ontwerp uniek maakt, is de planetaire overbrenging in de aandrijfeenheid, die boven de 25 km/u de motor onmerkbaar en volledig ontkoppelt van de trapas. Als de bestuurder dan trapt, beweegt hij nog steeds het conische tandwiel en het sterwiel dat op de motor is aangesloten, maar verder niets. Dit betekent dat de Fazua-aandrijving boven het regelbereik praktisch weerstandsvrij is - en dit maakt elektrisch ondersteund wielrennen op de weg, dat meestal boven 25 km/u op vlak terrein plaatsvindt, in de eerste plaats mogelijk.
De nieuwe Storck E:nario – racefiets? E-fiets? Beide?!
Wat de theorie betreft: Velomotion kon bepalen hoe de Fazua-aandrijving op de weg werkt met de gloednieuwe Storck E:nario. De carbon racer, uitgerust met hoogwaardige P1800-wielen van DT Swiss en Shimano Ultegra-componenten, is met 4.800 euro een van de goedkopere Fazua-fietsen. Door de grote bandendoorgang aan de voor- en achterkant kan de fiets worden uitgerust met banden van bijna vijf centimeter breed, waardoor hij muteert tot een volwaardige gravelracer - Markus Storck rijdt zelf op deze fiets, en medetester en profwielrenner Florian Ook Nowak vond veel rijplezier in deze combinatie. Ik ben daarentegen vooral geïnteresseerd in hoe de aandrijflijn presteert op asfalt en gemonteerde 30 Schwalbe G-One Speed op de tubeless velgen.
Allereerst even op de weegschaal stappen: de elektrische racer weegt 13,17 kilo, plus zo'n 300 gram voor de pedalen en bidonhouder. Dat is ruim voldoende voor een racefiets, maar recordbrekend weinig voor een e-bike. Als je de aandrijfeenheid verwijdert, wordt het gewicht teruggebracht tot bijna tien kilo zonder pedalen, waarbij je een afdekklep voor de as in de onderbuis moet openen. En daarmee zou de niet-gemotoriseerde fiets acceptabel licht zijn.
Afgezien van de dikke onderbuis is de extra aandrijving alleen merkbaar door een wat omvangrijk knoppenblok op het stuur, dat elf verlichte stippen heeft. Deze tonen de batterijstatus en veranderen van kleur afhankelijk van de ondersteuningsmodus. Er is geen aan/uit-knop - om de aandrijving te activeren, moet je op de ietwat stroeve ontgrendelingsknop op de onderbuis drukken en de aandrijfeenheid er een beetje uit laten vallen. De achtergrond is dat de schijf na een paar uur in de slaapstand gaat; als je hem wakker zou kunnen maken met het toetsenbord, zou er constant elektriciteit stromen en de batterij leegmaken.
Een typisch kenmerk van trapasmotoren is ook terug te vinden op de Fazua-fiets: hij heeft een vrijloop aan de voorkant; als ik de cranks naar achteren draai, staan de kettingbladen stil. Tijdens het rijden is dit natuurlijk niet merkbaar.
Typisch voor Storck is de sportieve zadelgeometrie met een balhoofdbuis van 160 mm en een bovenbuis van 582 mm bij framemaat L. Drie spacers onder de stuurpen ontspannen de zitpositie enigszins, waardoor ik de sterk doorbuigende zadelpen er goed uit moest trekken. 2 cm tijdens de proefrit om de "negatieve veerweg" te compenseren. Ondersteuning en 30 mm banden zorgen meteen voor veel comfort op de elektrische racer.
Storck E:nario: Gematigde motorische ondersteuning - geweldig effect
Allereerst draait het natuurlijk allemaal om de aandrijving, en dat voel je vanaf de eerste pedaalslagen. In de sterkste modus duwt hij hard en haalt het er dan onmerkbaar uit - geen schokken geven aan dat de ondersteuning vervaagt; zoals beloofd rol ik licht voort op eigen kracht. Dit begint echter al bij 24,3 km/u, zoals de GPS-snelheidsmeter laat zien - bij deze snelheid wordt geen ondersteuning meer gevoeld.
Met zo'n 27 km/u rijd ik vlak langs de spoorlijn; de ontkoppelde aandrijving is niet voelbaar. Ik moet remmen op een kruispunt, dat gaat makkelijk met de sterke Shimano schijven; om te versnellen blijf ik gewoon zitten en geniet van de stuwkracht van de Fazua-eenheid. Zo gaat het omhoog naar de eerste klim – ruim 1,5 kilometer met een hoogteverschil van 105 meter en deels dubbelcijferige stijgingspercentages. Met een gemiddelde belasting heb ik ongeveer zes minuten nodig voor het klimgedeelte; mijn persoonlijk record is volgens Strava 4:49 minuten. De gemotoriseerde Storck maakte echter korte metten met deze beste tijd: het kostte me iets meer dan vier en een halve minuut om met matige inspanning het plateau te bereiken. Geen wonder met maximaal 400 watt extra vermogen, waarvan ik maar een klein deel hoef op te roepen - ongeveer 150 watt extra is genoeg om een minuut te winnen op de korte, steile klim. Hiermee kunnen al conclusies worden getrokken over de mogelijke actieradius van de 250 Wh-accu, omdat de aandrijving niet eens hard hoeft te worden geduwd om een aanzienlijke snelheidstoename mogelijk te maken.
Het gaat van plat naar golvend, en mijn eerste indruk wordt bevestigd: zolang ik in het zadel blijf en rol, voelt de E:nario aan als een normale racemachine; bergop, met de gebruikelijke belasting, is een aanzienlijk hogere snelheid mogelijk. De snelle afdaling in het Ahrdal naar Dernau brengt een ander kenmerk van de e-racer aan het licht: op de brede, gripvaste Schwalbe-banden rijdt de Storck bergafwaarts als op rails; mijn indruk is dat de laaggelegen aandrijfeenheid de wegligging verbetert - iets dat altijd wordt benadrukt bij e-MTB's.
Nu volgt er weer een klim: bijna 2,6 kilometer met 137 hoogtemeters, wederom met dubbelcijferige stijgingspercentages. Ik mik er niet op, maar rijd de helling op het gebruikelijke ritme, zodat ik veel moeite doe, maar mezelf niet uitput. Later op de computer realiseer ik me dat ik zelf bijna twee minuten vrij heb genomen - als "degene met de elektrische fiets" ben ik negende in het Strava-klassement met 7:15, zonder motor ben ik 122e.. .
Storck E:nario: Geen scooterspecialist
Tot nu toe is er alleen maar lof voor de rit in München en zijn Storck-gastheer, maar een gemotoriseerde racefiets kan niet zonder nadelen. Dat is te zien op een flink bereden vlak stuk met lichte golven, waarop ik wil overschakelen naar het uit het zadel pedaal – en daar houdt de E:nario helemaal niet van. Waar een lichte racemachine speels heen en weer kan worden bewogen, is de Fazua-fiets traag en eigenwijs - geen wonder met vier kilo meer gewicht op de onderbuis en trapas.
Er volgen nog 35 hoogtemeters, die ik afwerk met net geen 24 km/u in het normale bereik (in plaats van de gebruikelijke 19 tot 20). Als er nu een aanval zou komen, zou ik het moeilijk hebben om die te volgen - de E:nario mist absoluut de levendigheid van een racer van zeven kilo. Op dit punt komt ook duidelijk het mogelijke toepassingsgebied van de elektrische racer naar voren: hij is in zijn element wanneer steile beklimmingen - tenminste die waarbij je niet sneller dan 20 km/u rijdt - worden afgewisseld met snelle afdalingen. De fiets tolereert geen "rolbergen" die op het grote blad worden voltooid - bij intensieve belasting wil je niet verder gaan dan de motorondersteuning, want dan wordt het extra gewicht snel merkbaar. Dit alles geldt echter alleen als je de strijd aan wilt gaan met niet-gemotoriseerde wielrenners – als je solo rijdt, pas je je snelheid aan de omstandigheden aan.
Dat de Fazua-racefiets bijna uitsluitend bergopwaarts de kracht van de extra aandrijving gebruikt, heeft natuurlijk ook invloed op de actieradius die hij uit de 250 Wh-accu haalt. Conventionele e-bikes kunnen nauwelijks zonder motor worden bereden, dus ze verbruiken constant elektriciteit - dus het werkt niet zonder een grote batterij met 500 wattuur en meer. Omgekeerd betekent dit dat het beperkte geheugen van de e-racer goed zou kunnen zijn voor 50 tot 100 kilometer, afhankelijk van het routeprofiel. Puur rekenkundig kan 100 watt gedurende twee en een half uur constant worden opgeroepen, en dat is best veel - het verandert je van een hobbywielrenner in een goed getrainde amateurwielrenner. Na mijn testronde van 57 km, niet bijzonder veeleisend met ruim 530 hoogtemeters, is de batterij nog steeds bijna halfvol.
Fazua alleen voor racefietsen? Hou je me voor de gek? Meen je dat als je dat zegt?
Hoge intensiteiten bergop, matige snelheid op het vlakke en glooiende afdalingen - wielrenners beleven deze triade natuurlijk ook op de crosscountryfiets of gravelbike. Dat mijn test-E:nario met brede offroad-banden werd afgeleverd, was geen toeval. Dit leidt tot een ander doel, dat de fietsenfabrikant Focus aangaf met zijn eerste Fazua-studie: als je een fietsverpakker bent met bagage, kun je natuurlijk ook profiteren van de rit. Hier komt nog een voordeel van de aandrijving om de hoek kijken: de 1,3 kilo wegende batterij kan met een handomdraai uit de aandrijfeenheid worden gehaald en een vervangende batterij kost iets meer dan 400 euro. Fietsers kunnen hun actieradius dus relatief eenvoudig verdubbelen.
Naast sport en vrije tijd is de München Drive ook interessant. De Fazua-motor is perfect voor stevige pendelaars die voorheen alleen de keuze hadden tussen een maximaal 25 km/u "snelle" e-bike en een onpraktische S-Pedelec - op het vlakke rollen ze snel voort op eigen kracht, en op de berg of bij harde tegenwind gebruiken ze de steun. Deze klantenkring zou ook geïnteresseerd kunnen zijn in de mogelijkheid om de fiets te gebruiken zonder aandrijfeenheid - bijvoorbeeld als u in het weekend sportieve tochten maakt. Regenjack en minipomp passen dan in de praktische bagageruimte, die ontstaat door het weglaten van de aandrijving. Overeenkomstige modellen van verschillende internationale fabrikanten zijn te bewonderen op de Fazua-homepage; Helaas hebben de Duitse providers op dit moment alleen sportief gebruik op het oog.
Helaas, want een matig fitte fietser als ik heeft nauwelijks baat bij de e-racer, wat al blijkt uit de gegevens van mijn testrit: Zonder motor leg ik dezelfde afstand af met exact dezelfde snelheid. Met subjectief hetzelfde gevoel van inspanning ben ik natuurlijk veel langzamer bergop op mijn standaard racefiets, maar in veel situaties sneller. Op echt bergachtige routes is het misschien anders, maar daar komt het sportieve zelfbeeld om de hoek kijken. Waarom beklimmingen rijden die ik alleen niet of veel langzamer zou kunnen voltooien? Maar ik blijf buiten deze discussie - iedereen kan voor zichzelf beslissen of voor hem (of haar) de motor op de racefiets de volgende grote innovatie is na klikpedalen en remhendels. Het Fazua-systeem is absoluut een grote innovatie op de e-bike-markt.
Laat een bericht achter